Przedstawię Państwu, w jaki sposób samorząd wojewódzki zygzakuje pomiędzy rządem a wójtem. Wahadło polityczne ma nieoczywiste ruchy na poziomie samorządu wojewódzkiego. Ruchy złożonego wahadła mają dwa bieguny – większość sejmową i opozycję. Na poziomie samorządowym podobnie – partię władzy i opozycję. Pomiędzy nimi prowadzona jest subtelna gra rozpięta na różnych korzyściach oraz sentymentach antypartyjnych.
Jakie są różnice i podobieństwa w wynikach wyborów sejmikowych i ogólnopolskich? W 2010 roku PO wygrała z PiS, później wahadło się przechyliło na drugą stronę. W wyborach do sejmików jest podobnie, choć nie dokładnie tak samo. Różnica wynika m.in. z frekwencji wyborczej. Frekwencja jest zależna od wielkości gminy – w wyborach samorządowych im większa gmina, tym lepsza frekwencja. W wyborach ogólnopolskich jest dokładnie odwrotnie.
W Polsce są trzy typy wyborców:
- totalni – głosują zawsze,
- medialni – głosują, gdy w telewizji pokażą, że dzieje się coś ważnego,
- lokalni – głosują wtedy, gdy mają poczucie wpływu.
Wyborcy totalni są odpowiedzialni za podobieństwa, a lokalni za różnice w wyborach lokalnych i ogólnopolskich.
Zmiany poparcia w województwach PO i PiS w latach 2010-2014 wyglądały tak:
- PiS – poparcie poszło do góry w całej Polsce, w sejmikach również poszło do góry, ale nie we wszystkich.
- PO – wygląda to podobnie, ale w lustrzanym odbiciu.
Wyborcy totalni idą w tę samą stronę, głosują podobnie w wyborach różnego szczebla, ale lokalni już niekoniecznie – zależy to od lokalnych uwarunkowań.
Widzę kilka zagrożeń w w organizacji wyborów, np.:
- obecny system wyborczy – jest on źródłem napięć terytorialnych, ponieważ faworyzuje jedne powiaty kosztem innych.
- głębokość podziałów krajowych,
- kalendarz wyborczy, a konkretnie rok 2023 – odbędą się w nim zarówno wybory samorządowe, jak i sejmowe. Wynika to ze zmiany ordynacji i organizowania wyborów samorządowych co pięć lat.
Sens sejmikowej samorządności według mnie to: zakorzenienie partii politycznych – im bardziej działają na poziomie samorządowym, tym dla nich lepiej, mamy klarowny system konkurencji i stabilizacji, oraz możliwość rozliczania elit regionalnych, które muszą wziąć pod uwagę opinie wójtów i burmistrzów, a także szczebel kariery politycznej – duża część obecnych polityków ma doświadczenie w działalności samorządowej. Wraz ze zmianą pokoleniową jest ich coraz więcej.
